Dgsenb - inhuur projectleider familierechtelijk onderzoek

Specificatie
1. Inleiding
Het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP) (onderdeel van DJI) 
heeft op dit moment een bemiddelende rol bij psychiatrische en/of psychologische onderzoeken die 
zijn aangevraagd in familierechtelijke zaken, bijvoorbeeld bij een kinderbeschermingsprocedure.
In kinderbeschermingsprocedures wordt het NIFP door een Gecertificeerde Instelling (GI), de Raad 
voor de Kinderbescherming (RvdK) of rechtspraak benaderd met de vraag of een onderzoek kan 
worden uitgezet. Daarnaast kan een ouder op grond van art. 810a lid 2 de rechter verzoeken een 
deskundige te benoemen in kinderbeschermingsprocedures (het recht op contra-expertise). Het 
NIFP adviseert de opdrachtgever in deze situaties over de opzet van het onderzoek, benadert 
(freelance) onderzoekers die het onderzoek kunnen uitvoeren, leest het conceptrapport en geeft 
feedback. Voorbeelden van onderzoeksvragen in kinderbeschermingprocedures zijn: bij wie kan het 
kind het beste wonen? Is het nodig om een andere of meer ingrijpende maatregel te nemen, zoals 
een uithuisplaatsing of een gezagsbeëindiging?

Het NIFP heeft aangegeven te willen stoppen met haar bemiddelende rol in familierechtelijke 
procedures. Voor deze onderzoeken is een tekort aan rapporteurs, zijn lange wachttijden/ 
doorlooptijdtijden en zaken zijn klachtgevoelig. Het NIFP wil de focus leggen op haar kerntaak, nl. 
pro Justitia rapportages in strafrechtelijke procedures. 
Over het voornemen om te stoppen is het NIFP in gesprek met het ministerie van JenV. Ook het 
KSCD (Kennis- en Servicecentrum voor Diagnostiek), dat in de regio Rijnmond onafhankelijk 
diagnostisch onderzoek verricht, is inmiddels bij deze gesprekken aangesloten.
Om de druk op het NIFP op de korte termijn te verlichten heeft het NIFP het initiatief genomen om 
tot verbeterde afspraken te komen over de aanvraag van onderzoeken door GI, RvdK en 
Rechtspraak. Het NIFP heeft een handreiking ontwikkeld voor indicatie aan de voorkant, zodat de 
beperkte beschikbare onderzoekscapaciteit zo effectief mogelijk kan worden ingezet. Daarnaast 
gaan het NIFP en het KSCD bezien of het KSCD op de korte termijn al onderzoeken (in de randstad) 
van het NIFP kan overnemen. 

2. Aanleiding voorstel projectleider 
JenV zoekt samen met NIFP en KSCD naar goede alternatieven voor het beleggen van of 
alternatieven voor familierechtelijke onderzoeken in de toekomst. Daarom heeft JenV voorgesteld 
een projectleider aan te stellen en te financieren die alternatieven kan verkennen, uitwerken en 
ondersteunen. 
Het voornemen van het NIFP om te stoppen met een bemiddelende rol in familierechtelijke 
onderzoeken wordt door het NIFP, JenV en KSCD tevens gezien als een kans om de 
beslisdiagnostiek in de jeugdbescherming in Nederland beter te organiseren.

3. Initiatiefnemende partijen
Het NIFP heeft aangegeven te willen stoppen met het bemiddelen van familierechtelijke 
onderzoeken en heeft dit aan de opdrachtgever, het ministerie van J&V, gecommuniceerd. Hierdoor 
zijn gesprekken gestart om – samen met betrokken ketenpartners - te zoeken naar mogelijkheden 
om deze onderzoeken over te dragen naar een ander partij, al dan niet in een andere vorm. 
Het KSCD (onderdeel JBRR) heeft de intentie om de werkzaamheden op het gebied van 
familierechtelijke diagnostiek uit te breiden. Het KSCD ziet mogelijkheden om (een gedeelte) van de 
taken van het NIFP op het gebied van familierechtelijke diagnostiek over te nemen. Dit zou een 
oplossing kunnen bieden voor de middellange termijn, daarover moet de business case uitsluitsel 
geven. Op de lange termijn zou een oplossing gezocht kunnen worden in de toekomstige inrichting 
van de kind- en gezinsbescherming (Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming). Het 
Toekomstscenario biedt echter geen oplossing voor het vraagstuk op de middellange termijn. 
Projectleider wordt wel gevraagd te borgen dat het onderwerp familierechtelijke diagnostiek in het 
toekomstscenario geadresseerd wordt en dat de bevindingen van deze opdracht worden 
overgedragen aan het programma van het toekomstscenario. 
JenV is opdrachtgever. JenV wil het traject om te komen tot alternatieven faciliteren en financiert de 
projectleider.

4. Doel en opdracht projectleider
In opdracht van JenV wordt een projectleider aangesteld met als doel het faciliteren van een traject 
om te onderzoeken of de familierechtelijke onderzoeken in kinderbeschermingsprocedures op een 
andere plek belegd kunnen worden (zoals het KSCD) en indien nodig anders vormgegeven moeten 
worden. 
JenV werkt hierin nauw samen met het NIFP en KSCD: de opdrachtformulering voor het 
projectleiderschap wordt gezamenlijk uitgewerkt en vastgesteld door directeuren NIFP, JenV en 
KSCD (streven is februari 2024). 

De opdracht: 
Het verkennen van behoefte/vraag, knelpunten en goede voorbeelden op het gebied van 
familierechtelijke onderzoeken
- Korte termijn: het uitwerken van alternatieven om de druk te verlichten bij het NIFP. Dit 
gaat om de periode tot en met de zomer van 2024.
- Middellange termijn: het onderzoeken van toekomstbestendige alternatieven voor de 
matching, begeleiding en uitvoering van familierechtelijke onderzoeken door een andere 
organisatie dan het NIFP (zoals het KSCD). Opdrachtnemer stelt hiervoor een business case 
familierechtelijk onderzoek op. De deadline hiervoor is eind 2024/begin 2025.

5. Voorstel taken projectleider 
a) Ondersteunen/faciliteren van het proces op de korte termijn: 
Deze processtappen worden in aanloop naar de zomer verder uitgewerkt door de betrokken partijen. 
Zodra de projectleider van start gaat kan deze op onderstaande onderdelen aanhaken:
- Verkenning goede voorbeelden op het gebied van familierechtelijke onderzoeken met 
betrokken partners (bijvoorbeeld inzet van familieberaden). 
- Overleg met GI/RvdK over handleiding; mogelijk evaluatie daarvan. 
- Afspraken over overloop van zaken van NIFP naar het KSCD. 
- Communicatie richting ketenpartners en rapporteurs, zodat zij goed aangehaakt blijven.
- Borgen van het vraagstuk familierechtelijke diagnostiek in het Toekomstscenario.
b) Begeleiding van het uitwerken en ontwikkelen van een visie voor de middellange termijn
- Visie op doorontwikkeling van beslisdiagnostiek: waaraan is behoefte, in welke vorm(en) zou 
dit dan belegd kunnen worden en in welke fase in het proces (bijv. inzet van diagnostiek aan 
de voorkant)?
- Visie op contra-expertise: hoe kan aan het recht op contra-expertise effectief invulling 
worden gegeven? 
- Opbouw van een business case, met als elementen: 
➢ Strategische ambitie; wat gaan we doen/waarom? 
➢ Schatting van de vraag: landelijk/regionaal, verschillen, etc. 
➢ Schatting van de kosten
➢ Arbeidsmarkt vraagstuk 
➢ Inhoudelijke consequenties 
➢ Organisatorische consequenties 
➢ Kosten en baten 
➢ Alternatieven

6. Profiel projectleider 
De projectleider die we zoeken beschikt over de volgende competenties: 
- Kent de jeugdketen
- Heeft inhoudelijke kennis over diagnostiek in de jeugdbescherming
- Heeft ervaring met het opbouwen van een business case 
- Is resultaatgericht en heeft ervaring met organisatie- en verandervraagstukken en 
implementatieprocessen
- Kan verbinden met diverse partijen in de jeugdketen
Bovenstaand profiel van de projectleider is fors (zowel inhoudelijk kennis als ervaring met 
organisatievraagstukken en opbouw van een business case). 
Voorstel is te kiezen voor een projectleider die nauw samenwerkt met en gebruik maakt van een 
afvaardiging van rapporteurs/onderzoekers van het NIFP en KSCD. In die constructie (nader te 
bepalen) wordt inhoudelijke kennis over diagnostiek in de jeugdbescherming toegevoegd aan het 
projectleiderschap.