Welke rechtsvorm kies ik?

De eenmanszaak is de meest gekozen rechtsvorm door ondernemers. Een eenmanszaak betreft qua vorm één eigenaar. Dit houdt overigens ook in dat er meerdere mensen voor jouw eenmanszaak kunnen werken. Dus als je nu voor jezelf wilt beginnen, maar later wellicht mensen in dienst wilt nemen, dat is de eenmanszaak een goede rechtsvorm voor jou. Het enige wat je hoeft te doen is jezelf in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Daarnaast kom je ook als eenpitter in aanmerking voor de zelfstandigenaftrek, mkb-winstvrijstelling en startersaftrek.
Houd er wel rekening mee dat je als eigenaar van een eenmanszaak straks hoofdelijk aansprakelijk bent voor eventuele schulden. Dus een gesprek met een financieel adviseur kan handig zijn.

Wanneer je samen met een zakenpartner een bedrijf start, dan is de vennootschap onder firma (vof) passend. Het is bij deze rechtsvorm belangrijk dat alle eigenaren iets moeten inbrengen in de onderneming. Dit kan bijvoorbeeld een geldbedrag zijn of arbeidsuren. Doordat je dus met een zakenpartner een bedrijf opricht, moet je je wel bewust zijn van de aansprakelijkheid. Jouw zakenpartner en jij zijn beiden hoofdelijk aansprakelijk voor de gemaakte schulden.

De maatschap is een samenwerkingsverband tussen twee of meerdere personen. Ook in deze rechtsvorm brengt elke persoon iets van waarde in (geld, goederen, arbeid etc.), waarbij het uiteindelijke voordeel wordt verdeeld onder alle maten. Deze inbreng hoeft niet overal gelijk te zijn. Het kan dus voorkomen dat de ene maat meer uren en/of geld inbrengt dan de andere. De winsten en verliezen van een maatschap worden doorgaans verdeeld in verhouding tot ieders inbreng. De maatschap moet in principe worden ingeschreven in het Handelsregister, tenzij het gaat om een stille maatschap zonder onderneming.

Bij deze rechtsvorm wordt het kapitaal in aandelen verdeeld en de risico’s van hoofdelijke aansprakelijkheid worden beperkt. Dit betekent dat je bij deze rechtsvorm als ondernemer niet meer geld kan verliezen dan het bedrag waarvoor je in de vennootschap deelneemt. Daarnaast is het goed om te weten dat de aandelen van een bv niet vrij verhandelbaar zijn.

Wanneer je weinig kapitaal hebt om een vof op te richten, kan je een commanditaire vennootschap kiezen als rechtsvorm. Deze rechtsvorm heeft stille en beherende vennoten. De eerste brengt slechts kapitaal in (zijn privévermogen kan niet aansprakelijk worden gesteld), terwijl de tweede daadwerkelijk de onderneming drijft (en wél hoofdelijk aansprakelijk kan worden gesteld voor eventuele schulden).

Fiscaal gezien moet je als beherend vennoot rekening houden met het betalen van inkomstenbelasting over jouw deel van de winst. Als de Belastingdienst jou ziet als ondernemer, heb je meestal recht op belastingvoordeel, zoals de ondernemersaftrek en fiscale oudedagsvoorziening.

Een rechtsvorm die bij zzp'ers steeds populairder wordt, is de coöperatie. Deze ondernemingsvorm moet je in feite zien als een soort vereniging die een of meerdere overeenkomsten aangaat met (en voor) haar leden. Een coöperatie komt dus door middel van het afsluiten van overeenkomsten op voor de materiële belangen van haar leden.

Een coöperatie is met name interessant voor zelfstandige professionals die werken in sectoren waar vaker sprake is van grootschalige klussen. Als startende zzp'er is de kans klein dat jij zo'n grote opdracht in jouw eentje binnenhaalt.